اندازه‌گیریِ میزان نقدینگی موجود در یک سیستم اقتصادی همیشه موضوع چالش برانگیزی بوده و هست. به دلیلِ پیچیده‌گیِ «مفهومِ پول» و همچنین ابعادِ گسترده‌ی جزئیات اقتصادی، راه‌های مختلفی برای اندازه‌گیریِ میزان نقدینگی موجود توسط محققینِ این حوزه پیشنهاد شده است. این مقیاس‌های گوناگون با عنوان M مورد اشاره قرار می‌گیرند. مفهوم M شامل M0، M1، M2 و M3 می‌شود که در این بین M2 به دلیلِ اینکه بازه‌ی گسترده‌تری را شامل می‌شود از کاربرد بیشتری هم برخوردار هست.
تعـاریف:
· :M0 مجموعه‌ی پول‌های فیزیکیِ در گردش (اعم از سکّه و اسکناس) + موجودیِ بانک‌ها در نزدِ بانک مرکزی
· M1: M0 + تراول چک‌ها و پول‌های موجود در حساب‌های جاری
· M2: M1 + پول‌های در گردشِ موجود در بازار + پول‌های موجود در حساب‌های پس‌انداز
· M3: M2 + سپرده‌های مدت‌دار بانکیِ بیش از صدهزار دلار + سرمایه‌هایِ مؤسساتِ مالی بزرگ (که البته این معیار از سال 2006 دیگر توسط فدرال رزرو مورد بررسی قرار نگرفته است، اگرچه همچنان مورد استناد برخی از تحلیلگران است)
بعدها به دلیل نقصی که برخی از محقّقان در معیار پرکاربردِ M2 دیدند، اقدام به تعریف مقیاس دیگری کردند که تحت عنوان True Money شناخته می‌شود. تفاوت این معیار با M2 در این هست که از طرفی « سپرده‌های خزانه‌داری در فدرال رزرو» را هم به حساب آورده و از سوی دیگر «حساب‌های کوتاه مدّت و سرمایه‌ی سرمایه‌گذارن خُرد» را از محاسبه خارج کرده است.
رابطه‌ی M2 و TM و احتمال رکود اقتصادی
طبق نظر محققین در چارتِ زیر که دو مقیاس M2 و True Money را درکنار هم نشان می‌دهد و به تازگی منتشر شده است، نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند گمانه‌زنی‌ها در رابطه با رکود اقتصادیِ قریب‌الوقوع را تقوّیت نماید.
رشد حجم نقدینگیِ کشور معمولاً بعنوان شاخص مفیدی هم برای ارزیابیِ «فعالیّت‌های اقتصادی» و هم «رکودهای اقتصادیِ احتمالیِ پیش رو» شناخته می‌شود. در طیِ دوران شکوفایی اقتصادی حجم نقدینگی به دلیل وام‌هایِ بیشتری که بانک‌ها می‌دهند، رشد سریع‌تری دارد. از طرف دیگر، پیش از دورانِ رکود اقتصادی شاهدِ کم شدنِ میزان رشدِ میزانِ نقدینگی هستیم. با این حال، میزانِ نقدینگی درست پیش از شروعِ رکود اقتصادی شاهد یک رشدِ دوباره خواهد بود. معمولاً با نزدیک شدن دوران رکود، نرخ رشدِ TM بالارفته و فراتر از نرخ رشد M2 قرار می‌گیرد. درگذشته، این اتفاق رو در ماههایِ آغازین بحران‌هایِ اقتصادیِ سال 2002 و 2009 شاهد بودیم.
در کل، یک سقوط این چنینی در میزان رشدِ TM در طی ماههای اخیر نشان از اقتصادی دارد که رو به ضعیف شدن است. به موازاتِ کم شدن میزانِ وام‌های بانکی، پول کمتری هم چاپ می‌شود. و به دلیل آنکه فدرال رزرو دارایی‌های کمتری را خریداری می‌کند پول کمتری را هم تولید خواهد کرد. این موضوع اگرچه برای مهار توّرم بسیار خوب است، اما سقوط نرخ رشد تأمین نقدینگی برای کمپانی‌های بزرگ و صنایعِ حبابدار که مثل زامبی وابستگی شدیدی به جریان پیوسته‌ی نقدینگی دارند، مشکل ایجاد خواهد کرد.
منبع: mises.org
برای خواندن مطالب بیشتر از این نویسنده: توییتر/ مهدی
